5 Nguy cơ âm thầm dẫn đến tăng huyết áp ở người trẻ, đừng chủ quan

1. Tăng huyết áp ở người trẻ là gì?

Tăng huyết áp ở người trẻ (tức là cao huyết áp) là tình trạng huyết áp thường xuyên cao hơn mức bình thường, được xác định khi huyết áp tâm thu (số trên) ≥ 130 mmHg hoặc huyết áp tâm trương (số dưới) ≥ 80 mmHg. Đây là bệnh lý tim mạch có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng.

2. Những dấu hiệu tăng huyết áp ở người trẻ thường thấy

So với người lớn tuổi, tăng huyết áp ở người trẻ thường không có dấu hiệu rõ ràng, chiếm đến 70% ca mắc. Vậy nên, khám sức khỏe định kỳ rất quan trọng trong việc phát hiện và điều trị bệnh, kịp thời ngăn ngừa biến chứng tăng huyết áp

Một số biểu hiện có thể gặp ở người trẻ bị tăng huyết áp:

– Đau đầu do áp lực máu tăng cao trong hộp sọ, mức độ đau phụ thuộc vào chỉ số tăng huyết áp.

– Chảy máu mũi do thành mạch máu bị tác động áp lực đột ngột, thành mũi khá mỏng nên dễ tổn thương và gây chảy máu.

– Chóng mặt do động mạch bị chèn ép, máu cung cấp đến não bị giảm.

Ngoài ra, còn các dấu hiệu khác như đỏ/nóng ran mặt, tạo vệt máu trong mắt, nặng đầu, mỏi gáy. Tuy nhiên các triệu chứng này không quá đặc trưng nên dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác, khiến người bệnh chủ quan và bỏ lỡ thời điểm vàng điều trị.

3. 5 Nguyên nhân gây cao huyết áp ở người trẻ

3.1. Lối sống không lành mạnh:

  • Thừa cân, béo phì: Tăng cân, béo phì là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu của cao huyết áp ở người trẻ. 
  • Lười vận động: Thiếu vận động hoặc ít hoạt động thể chất làm tăng nguy cơ béo phì, ảnh hưởng đến hệ tim mạch và gây cao huyết áp. 
  • Chế độ ăn uống không hợp lý:
    • Ăn nhiều muối: Lượng natri cao trong chế độ ăn uống gây tăng huyết áp. 
    • Ăn nhiều chất béo: Tiêu thụ nhiều chất béo bão hòa và chất béo không lành mạnh làm tăng nguy cơ cao huyết áp.

3.2. Căng thẳng kéo dài

  • Áp lực công việc, học tập: Căng thẳng kéo dài làm tăng lượng hormone stress, gây co mạch và tăng huyết áp. 

3.3. Tiền sử gia đình

  •  Nếu có tiền sử gia đình mắc bệnh cao huyết áp, nguy cơ mắc bệnh ở người trẻ cũng sẽ tăng lên.

3.4. Các bệnh lý khác:

  • Bệnh thận: Các bệnh thận có thể ảnh hưởng đến khả năng lọc chất thải trong máu, gây tăng huyết áp. 
  • Các bệnh rối loạn nội tiết: Bệnh như cường giáp, suy giáp hoặc đái tháo đường cũng có thể gây cao huyết áp.

3.5. Hút thuốc lá và lạm dụng rượu:

  • Hút thuốc lá: Thuốc lá làm tăng huyết áp và gây tổn thương mạch máu. 
  • Lạm dụng rượu: Uống rượu nhiều có thể gây tăng huyết áp và các vấn đề về tim mạch. 

4. Cách điều trị tăng huyết áp ở người trẻ hiệu quả

Cao huyết áp ở người trẻ tiến triển từ các nguyên nhân thứ phát, nên việc điều trị và phục hồi dễ dàng hơn người lớn tuổi. Nếu phát hiện sớm, tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ, người bệnh có thể chưa cần uống thuốc hoặc nhận chỉ định can thiệp sâu.

Sau đây là phác đồ điều trị cơ bản:

  • Duy trì cân nặng ổn định bằng chế độ ăn và tập luyện phù hợp, phương pháp này không chỉ hỗ trợ điều trị bệnh tăng huyết áp mà còn cải thiện sức khỏe xương khớp.
  • Chế độ ăn DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) với các nguyên tắc:
  • Ăn ít muối và chất béo bão hòa như mỡ động vật.
  • Ăn nhiều trái cây, rau củ quả, sữa hoặc chế phẩm từ sữa ít béo.
  • Ưu tiên ngũ cốc nguyên hạt, cá, thịt gà, vịt, các loại hạt.
  • Hạn chế ăn ít thịt đỏ, thực phẩm và đồ uống chứa đường.
  • Cung cấp thực phẩm giàu kali (chuối, nước dừa, đậu), canxi (tôm, cua, chế phẩm sữa), chất xơ (rau củ quả).

  • Thể dục thể thao thường xuyên là hoạt động tốt cho sức khỏe, giữ cho cân nặng ổn định, hỗ trợ lưu thông máu và giảm huyết áp. Riêng với người trẻ bị tăng huyết áp, bạn nên ưu tiên các bài tập đơn giản như đi bộ, đạp xe, tập yoga, bơi lội,…
  • Dừng việc sử dụng rượu bia, khi nạp lượng cồn lớn vào cơ thể sẽ khiến huyết áp tăng cao và khó hạ. Khuyến cáo người dưới 65 tuổi uống không quá 2 lon bia/ngày, trên 65 tuổi uống không quá 1 lon bia/ngày.

5. Phòng tránh tăng huyết áp ở người trẻ 

Dù tăng huyết áp ở người trẻ có phác đồ điều trị đơn giản, khả năng phục hồi cao hơn nhưng bệnh nhân không được chủ quan, lơ là trong việc chữa trị. Ngoài ra, người dưới 35 tuổi có thể thay đổi chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng để phòng ngừa bệnh cao huyết áp, ngăn chặn các triệu chứng gây ảnh hưởng đến cuộc sống.

Chế độ sinh hoạt

– Hạn chế hoặc ngừng hút thuốc lá, các chất kích thích.

– Thể dục đều đặn từ 30 – 60 phút mỗi ngày.

– Tránh thức khuya để bảo vệ hệ miễn dịch của cơ thể.

– Tránh stress, suy nghĩ nhiều khiến tinh thần căng thẳng, làm huyết áp tăng cao.

Chế độ dinh dưỡng

Để phòng ngừa tăng huyết áp ở người trẻ, chế độ dinh dưỡng cần được chú trọng và siết chặt:

– Không ăn nhiều muối, chỉ nên sử dụng 2- 4 gram muối/ngày.

– Ưu tiên rau củ quả, thực phẩm chứa nhiều kali, canxi.

– Đồ ăn chứa nhiều chất béo xấu như đồ chiên rán, mỡ động vật, nội tạng động vật,… cần được loại bỏ khỏi thực đơn hàng ngày.

– Giảm tối đa hoặc kiêng hoàn toàn đồ uống có cồn như rượu bia, đồ uống nhiều đường và gas như nước ngọt.

Kết lại, tăng huyết áp ở người trẻ đang trong tình trạng báo động, cần có những biện pháp phòng ngừa thiết thực như thay đổi chế độ dinh dưỡng và lối sinh hoạt. Song song với đó, người bệnh và gia đình cần trang bị kiến thức rõ ràng về nguyên nhân, triệu chứng của bệnh cao huyết áp.