Rối loạn vi sinh đường ruột: Gốc rễ của nhiều bệnh lý

1. Hệ vi sinh đường ruột là gì?

Hệ vi sinh đường ruột là tập hợp hàng nghìn tỷ vi khuẩn, nấm và virus sống trong đường tiêu hoá. Chúng tham gia tiêu hoá thức ăn, tổng hợp vitamin, hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng và duy trì miễn dịch niêm mạc ruột.

Trong điều kiện bình thường, nhóm vi khuẩn có lợi chiếm ưu thế giúp ức chế tác nhân gây bệnh, duy trì trạng thái cân bằng sinh học.

2. Nguyên nhân gây rối loạn vi sinh đường ruột

Rối loạn thường xảy ra khi:
• Dùng kháng sinh kéo dài làm tiêu diệt cả vi khuẩn có lợi.
• Chế độ ăn nghèo chất xơ, nhiều đường hoặc thực phẩm chế biến sẵn.
• Căng thẳng, thiếu ngủ hoặc rối loạn nội tiết.
• Thói quen lạm dụng thuốc kháng viêm, thuốc giảm acid dạ dày.
Những yếu tố này làm mất cân bằng hệ vi sinh, khiến vi khuẩn gây hại tăng sinh và tấn công niêm mạc ruột.

Tìm hiểu thêm: Loạn khuẩn đường ruột do kháng sinh

3. Hậu quả của rối loạn vi sinh đường ruột

Sự mất cân bằng kéo dài dẫn đến hàng loạt rối loạn:
• Tiêu hóa: đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy hoặc táo bón mạn tính.
• Miễn dịch: tăng nguy cơ dị ứng, viêm da, bệnh tự miễn.
• Chuyển hóa: dễ tăng cân, béo phì hoặc đề kháng insulin.
• Thần kinh: ảnh hưởng đến trục não – ruột, gây lo âu, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ.

4. Cách phục hồi hệ vi sinh đường ruột

Để khôi phục cân bằng, cần kết hợp nhiều biện pháp:
• Ăn đa dạng thực phẩm giàu chất xơ, rau củ, ngũ cốc nguyên cám.
• Bổ sung lợi khuẩn (probiotic) và thức ăn nuôi lợi khuẩn (prebiotic).
• Hạn chế kháng sinh, thuốc giảm đau hoặc thuốc dạ dày khi không cần thiết.
• Giữ thói quen sinh hoạt đều đặn, ngủ đủ và giảm căng thẳng.

5. Khi nào cần đi khám?

Nếu tình trạng rối loạn tiêu hoá, đau bụng, đầy hơi kéo dài hoặc kèm sụt cân, cần thăm khám chuyên khoa tiêu hoá. Bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm phân, nội soi hoặc đánh giá hệ vi sinh để xác định nguyên nhân và hướng điều trị phù hợp.

Lời khuyên

Hệ vi sinh đường ruột là nền tảng cho sức khỏe tổng thể. Việc duy trì cân bằng vi sinh không chỉ giúp tiêu hoá tốt mà còn cải thiện miễn dịch và tinh thần.

Hãy chú trọng chế độ ăn giàu xơ, lên men tự nhiên, tránh lạm dụng thuốc và duy trì lối sống lành mạnh để bảo vệ “bộ não thứ hai” của cơ thể.

Đọc thêm: Ăn sáng trễ – Nguy cơ tiềm ẩn với dạ dày và đường huyết